Czym jest psychoterapia psychodynamiczna?
Psychoterapia psychodynamiczna to nurt terapeutyczny, który wywodzi się z psychoanalizy, opracowanej przez Zygmunta Freuda. Głównym aspektem pracy w tym nurcie jest poznanie, zrozumienie i przepracowanie nieświadomych konfliktów wewnętrznych wpływających na życie i funkcjonowanie Pacjenta. W tym celu psychoterapeuta korzysta z odpowiednich metod terapeutycznych. Jedną z nich jest metoda swobodnych skojarzeń, podczas której terapeuta prosi Pacjenta, aby wypowiadał swobodnie treści swoich myśli, które są następnie analizowane przez terapeutę. W trakcie procesu terapeutycznego psycholog skupia się na relacji pomiędzy nim, a Pacjentem pod kątem nieświadomych mechanizmów psychologicznych, takich jak przeniesienie, czy przeciwprzeniesienie.
W jej ramach zakłada się, że problemy emocjonalne, trudności w relacjach międzyludzkich, a także objawy psychiczne mają swoje źródło w nieświadomych konfliktach i doświadczeniach z przeszłości, które kształtują nasze obecne zachowanie, myślenie i emocje.
Główne założenia psychoterapii psychodynamicznej:
1. Nieświadomość mechanizmów psychologicznych: Kluczowym założeniem tej modalności terapeutycznej jest wpływ nieświadomych mechanizmów osobowościowych ukształtowanych na wczesnym etapie rozwoju na bieżące postrzeganie, przeżywanie oraz zachowanie jednostki.
2. Wpływ doświadczeń wczesnodziecięcych na dorosłość: Relacje z osobami znaczącymi w dzieciństwie wpływają na kształtowanie mechanizmów osobowości, co może przekładać się na nieświadome powielanie nieadaptacyjnych schematów przeżywania, nawiązywania i budowania relacji.
3. Mechanizmy obronne: są to sposoby mające na celu ochronę jednostki przed doświadczaniem bólu samopoznania oraz wglądu w prawdziwe przyczyny doświadczanych problemów.
Cele psychoterapii psychodynamicznej:
1. Zwiększenie elastyczności sposobów przeżywania emocji: Poprzez pracę nad nieświadomymi mechanizmami obronnymi Pacjent z czasem uzyskuje lepsze rozumienie własnych uczuć oraz przyczyny doświadczanych emocji.
2. Zwiększenie samoświadomości: Dzięki psychoterapii Pacjent uzyskuje wgląd i zrozumienie swoich sposobów przeżywania, reagowania oraz nawiązywania relacji z otoczeniem.
3. Zrozumienie i zmiana funkcjonowania w relacjach interpersonalnych: Pacjent poprzez korektywną relację z psychoterapeutą uczy się nowych sposobów nawiązywania i budowania satysfakcjonujących związków z innymi ludźmi. Pacjent zaczyna dostrzegać związek pomiędzy jego doświadczeniami z okresu dzieciństwa, a dotychczasowym schematem funkcjonowania w relacjach.
Zastosowanie psychoterapii psychodynamicznej:
Zalety:
• Przyczynowość: Praca nad przyczyną, a nie objawem doświadczanych trudności.
• Trwałość: Poprzez głęboką pracę nad mechanizmami funkcjonowania osobowości, efekty terapii mają stały charakter.
• Zakres oddziaływań: Psychoterapia psychodynamiczna może być stosowana do wielu trudności osobowościowych, np. borderline, narcystystyczna, unikająca.
Ograniczenia:
• Czas trwania: Zdarza się, że w przypadku znacznie nasilonych trudności w funkcjonowaniu osobowości praca terapeutyczna może trwać nawet kilka lat.
• Okresowe pogorszenie samopoczucia: Praca psychodynamiczna wiąże się z konfrontacją z trudnymi emocjami oraz przeżyciami. W przebiegu procesu terapeutycznego mogą nastąpić epizody obniżenia nastroju, motywacji czy stanów depresyjnych w związku z przepracowywaniem trudnych doświadczeń. Stan ten mija po zastosowaniu optymalnie dobranych metod i form pracy terapeutycznej.
Podsumowanie
Psychoterapia psychodynamiczna umożliwia zrozumienie nieświadomych mechanizmów osobowości, które wpływają na aktualne funkcjonowanie Pacjenta. Efekty pracy terapeutycznej są przeważnie długotrwałe, co przekłada się na poprawę jakości życia oraz satysfakcji Pacjenta.