Czym jest psychoterapia poznawczo-behawioralna?
Psychoterapia w nurcie CBT (Cognitive Behavioral Therapy) to jedna z metod terapeutycznych, która koncentruje się na związku między myślami, emocjami i zachowaniami. Głównym celem oddziaływań terapeutycznych jest identyfikacja i zmiana błędnych wzorców myślowych i zachowań, które przyczyniają się do powstawanie problemów emocjonalnych i psychicznych pacjenta.
Główne założenia pracy w nurcie CBT:
1. Myśli, emocje i zachowanie są ze sobą powiązane – przekonania i myśli związane z postrzeganiem własnej osoby, bliskich osób oraz otoczenia, wpływają na nasze emocje i zachowanie. Natomiast emocje i zachowania mogą wpływać na to, jak postrzegamy sytuacje w przyszłości.
2. Zmiana myślenia prowadzi do zmiany zachowania – W CBT terapeuta pomaga pacjentowi rozpoznać negatywne lub irracjonalne myśli (np. katastrofizacja, myślenie czarno-białe), które prowadzą do problemów emocjonalnych, i zmienić je na bardziej realistyczne, pozytywne i zdrowe.
3. Skupienie na teraźniejszości i praktycznych rozwiązaniach – Psychoterapeuta w nurcie CBT koncentruje się głównie na pracy z pacjentem związanej z jego aktualnymi problemami. Terapeuta i Pacjent są zaangażowani w takim samym stopniu w proces terapeutyczny, który ma na celu zrozumienie jak bieżące myśli i zachowania wpływają na życie pacjenta oraz opracowują konkretne strategie, które pomagają zmienić te wzorce.
Główne elementy terapii CBT:
• Analiza myśli: Pacjent uczy się identyfikować automatyczne negatywne myśli (np. „nic mi się nie uda”, „jestem beznadziejny”), które są związane z odczuwaniem niepokoju, depresji, lęków, czy innych trudności emocjonalnych.
• Praca nad przekonaniami i schematami myślowymi: Terapeuta pomaga zrozumieć przekonania kluczowe, które mają charakter dezadaptacyjny i zastąpić je bardziej realistycznymi i elastycznymi sposobami myślenia.
• Zadania domowe: W terapii CBT bardzo często stosuje się zadania do wykonania pomiędzy sesjami, np. terapeuta może zalecić praktykowanie nowych umiejętności.
• Techniki behawioralne: Mają na celu eksponowanie Pacjenta w kontrolowanych warunkach na bodźce, które pacjent odbiera jako źródło lęku, co ma na celu odwrażliwienie reakcji lękowej oraz poprawę zdolności radzenia sobie z trudnymi emocjami.
Zastosowanie CBT:
Zalety CBT:
• Efektywność: CBT jest uznawane za jedną z najbardziej skutecznych form terapii w leczeniu zaburzeń lękowych, zaburzeń odżywiania, traumy (PTD).
• Czasowo ograniczona: CBT jest stosowana jako forma terapii krótkoterminowej.
• Zastosowanie w życiu codziennym: CBT pomaga Pacjentom rozwijać umiejętności, które mogą być praktycznie zastosowane w życiu codziennym, co poprawi ich zdolność do radzenia sobie z trudnymi emocjami i sytuacjami.
Ograniczenia CBT:
• Skupia się na aktualnych wzorcach reagowania i przeżywania.
• Koncentruje się głównie na zmianie schematów myślenia.
Podsumowanie
Psychoterapia w nurcie CBT jest skuteczną metodą leczenia, która pomaga pacjentom identyfikować i zmieniać negatywne przekonania oraz niezdrowe dla Pacjenta wzorce zachowań, prowadząc do poprawy ich funkcjonowania emocjonalnego i psychicznego. Jest to terapia skoncentrowana na rozwiązaniach, która kładzie nacisk na wykorzystanie praktycznych technik pracy z Pacjentem oraz zadań domowych. Psychoterapia CBT w swoim założeniu jest terapią krótkoterminową o udowodnionej naukowo skuteczności leczenia wielu zaburzeń psychicznych.